vrijdag 29 januari 2010

Verslag Conferentie Lessen uit onderzoek

Op 28 januari 2010 heb ik deze conferentie bijgewoond in het Beatrixgebouw in Utrecht. De dag stond in het teken van kritische beschouwingen over onderzoek in het onderwijs. Er werden resultaten en ervaringen van diverse programma's voor onderzoek in de school gepresenteerd zoals Expeditie durven, delen, doen, Leren met meer Effect, De Academische Opleidingsschool en Kennis van Waarde Maken. Ook werd er aandacht besteed aan welke programma's op het gebied van onderzoek in het onderwijs er de komende tijd worden opengesteld voor deelname, zoals Onderwijs Bewijs en Innovatie Impuls;

De dag was goed opgezet met voldoende keuzeonderdelen en interactiemomenten. Na een plenaire start konden we aanschuiven bij diverse onderwerpen.

Leonardo da Vinci college Leiden

www.davinci-leiden.nl/

Maakt gebruik van de Delen, durven, doen subsidie van de VO – raad, waardoor momenteel 11 innovatie trajecten in de school zijn opgezet.
De sprekers Wouter Schenke (onderzoekscoördinator) en Renée van Velzen (docent onderzoeker) hebben de opzet van deze onderzoeken toegelicht en een aantal succesfactoren eruit gelicht.
Allereerst moet het onderzoek iets bijdragen aan de schoolontwikkeling.

Succesfactoren bij onderzoek op je school:
- werken volgens visie en plan
- samenwerken met onderzoeksinstituut
- vaste onderzoeksmiddag
- coördinator onderzoek
- cursus tot docentonderzoeker
- connecties met andere projecten
- blijven communiceren
- aanbevelingen specifiek voor eigen lespraktijk
- bijdrage aan schoolontwikkeling
- kwaliteitsbewaking.

De uitdaging bij een onderzoek blijft:
Wanneer is iets ‘af’ en wanneer ga je resultaten publiceren?

Het onderzoek en innovatie traject van Renée van Velzen
Virtueel museum
Alles wat leerlingen maken moet toch eigenlijk bewaard blijven?!
- leerlingen gingen in een extra uur de omgeving (techniek) opzetten
- daarna zou de kunst (het gemaakte werk) ook uitgeleend kunnen worden, waardoor het ook in economie lessen gebruikt kan worden.

Nog een voorbeeld van een innovatie traject:
Top trajecten
Ouders komen 10 x op school om workshops te geven aan leerlingen om hen een taal te leren, of ambachten zoals speksteenbewerken, etc.

Een ander voorbeeld van een innovatieproject:
Leerlingen Onderwijzend Leren (LOL)
Leerlingen geven korte lessen op een basisschool. De leerlingen krijgen een korte cursus over hoe ze de les moeten geven op de basisschool, contacten worden gelegd met basisscholen., zodat de leerlingen van het Da Vincicollege zich o.a. alvast kunnen oriënteren of het leraarschap iets voor hen zou kunnen zijn.

Effecten tot nu toe:

Schoolleiding ziet dat leerkrachten zich ontwikkelen en dat de innovaties hun vruchten afwerpen, dat leerlingen enthousiast zijn en dat de ouderbetrokkenheid vergroot wordt.
Door deze innovaties goed gestructureerd te laten plaatsvinden door sommige docenten van het Da Vinci college zelf die hiervoor getraind zijn en die gecoördineerd en gecoacht worden door het onderzoeksinstituut waarborg je kwaliteit en continuïteit.
De subsidie loopt af, maar talentontwikkeling van docenten en leerlingen blijft doorgaan, er moet nog bekeken worden in welke vorm.
Het Learnerreport wordt gebruikt als evaluatiemiddel.

Waarom wat werkt niet altijd werkt, zeker niet in het onderwijs
(Joost Meijer Kohnstamm Instituut Universiteit van Amsterdam)
(Gebaseerd op Gert Biesta, educational theory 2007)
- Effectiviteit voor wat?
- Interventie om wat te bereiken?
- Wat is wenselijk?

Alleen evidence based? Of juist ook kennis uit observatie mee laten wegen? We kunnen leerlingen laten verwoorden wat hun strategie is geweest. Kortom gebruik niet één onderzoeksmethode, maar combineer!

Empirische cyclus A.D. de Groot
  1. formuleren theorie
  2. kennis opdoen door exploratie, systematische observaties
  3. Formuleren hypothesen door afleiding uit theorie en exploraties of observaties
  4. Toetsen, eventueel in randomized control trials
  5. Eventueel bijstellen of verwerpen theorie.

Ronde tafelgesprekken van 15 minuten
Tijdens de ronde tafelgesprekken maken de deelnemers gezamenlijk een mindmap rondom een bepaald onderwerp. Een erg inspirerende werkvorm, waarbij je snel vanuit diverse invalshoeken een onderwerp kunt uitdiepen.

Ik heb onderstaande ronde tafelgesprekken bijgewoond:

1. Geef leerkrachten en leerlingen een stem in onderzoek
(Michelle van Berchum Verdonck, Kloster & Associates)
Bij het opzetten van een onderzoek binnen de school komt de vraag al snel naar voren wie informatie kan geven voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag. Waarom, wanneer en hoe betrekken we leerkrachten en leerlingen?



2. Een laptop per leerling
(Rick Weys Proven partners)
Laptops in het onderwijs zorgen voor beter en toekomstgericht onderwijs.

3. Hoe effectief zijn mijn digitale leermiddelen?
(Paul Vermeulen Zelfstandige, Advies en management)
Leraren werken meer en meer met (open) digitale leermaterialen: hoe kan een leraar bewijzen dat zijn keuzes voor bepaalde typen leermaterialen effectief (verantwoord) is?

Uitdaging van de kennisparadox
(Dr. Sylvia Peters, platform beta techniek en Prof. Dr. Jan de Lange)
Op zoek naar praktisch bruikbare kennis!

Er is enorm veel onderzoek voor en over onderwijs gedaan, maar deze is tot nu toe: eenzijdig, heeft weinig gevolgen voor de onderwijspraktijk, weinig vraag gestuurd, veel accent op evidence based.

Soorten onderzoek:

  • Exploratief onderzoek
  • Ontwerp- en ontwikkelingsonderzoek
  • Implementatie onderzoek
  • Vraaggestuurd onderzoek
  • Quasi experimenteel onderzoek
  • Kwalitatief en kwantitatief, etc.

Juist combinaties van soorten onderzoek leiden tot innovatie!

Een voorbeeld hiervan is het VTB pro programma
http://www.vtbpro.nl/

Het Programma VTB-Pro stelt 5000 leraren en 5000 aankomende leraren in staat zich te verdiepen en te bekwamen in het domein wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Een vakgebied dat over veel meer dan alleen techniek en natuur op een hoog en abstract niveau gaat. Het gaat om vragen stellen, om nieuwsgierigheid, om onderzoekend leren en de implementatie daarvan op de eigen school. Niet ver weg in een laboratorium, maar juist heel dichtbij in de alledaagse praktijk.

Talentkaart
In kaart brengen van talenten, mogelijkheden en kwaliteiten van kinderen van 3-6 jaar op het gebied van exacte wetenschappen in brede zin.

20/20 (20 leerlingen in 20 jaar volgen) studie:
Het volgen van de ontwikkeling van inzichten van kinderen over langere tijd.
Speelgoed als uitgangspunt om tot inzichten te komen zoals meten, schaal, tellen, combinatoriek, constructie, etc. Er zijn 140 activiteiten

Bekijk de website om een indruk te krijgen van dit onderzoek. http://www.talentenkracht.nl/

Een uitgebreid videoverslag van de conferentie zal binnenkort verschijnen op http://onderzoek.kennisnet.nl Ook kunt u daar de opbrengsten van de mindmaps terugvinden.

Al met al een erg inspirerende en leerzame dag!

donderdag 28 januari 2010

Scholenbezoek Londen

Elma Cederhout, ict-coördinator van o.a. de Wilhelminschool in Rijnsburg, heeft ook een korte samenvatting van haar bezoek aan de BETT in Londen gemaakt. De tweede dag bezocht ze enkele scholen in Londen. Hier haar verslag:

Gateway School
Om acht uur gingen we met de metro richting het eerste scholenbezoek: De Gateway School in de wijk Westminster.


Dit is een primary school met ongeveer 700 leerlingen in de leeftijd van drie tot en met 11 jaar, best groot dus. Per leerjaar zijn er drie groepen met vijf geschoolde leerkrachten. Vanwege het feit dat 98% van de leerlingen Engels niet als eerste taal heeft is het een uitdaging om het Engels en alles wat met taal samenhangt goed aangeleerd te krijgen.
In Engeland wordt het onderwijs aangeboden vanuit de doelstellingen die in het curriculum staan en die opgesteld zijn door de regering.
De Gateway School scoort zeer goed. Zij geven aan dat dit mede te danken is aan het feit dat zij met vijf leerkrachten op drie groepen werken en omdat deze leerkrachten veel feedback kunnen krijgen van elkaar en van de, zeg maar, adjunct. Deze gesprekken bevorderen het plezier in het werk.

ICT-integratie
Het ICT-onderwijs is zeer goed geïntegreerd in de dagelijkse lespraktijk. Alle lokalen zijn voorzien van Activ-borden en ik vond het opmerkelijk met hoeveel gemak de leerkrachten de borden inzetten tijdens de instructie.
Tijdens de instructie zitten de kinderen op “ the carpet” , een vloerkleed van ongeveer 3 bij 5 meter dat op de grond voor het bord ligt. Dit werkt natuurlijk heel interactief. Een leerling kan zo snel opstaan van zijn/haar plek om wat op het bord te wijzen of te schrijven. Ik vond het bijzonder om te zien, maar het past volledig in de Engelse onderwijscultuur.

De ICT’er heeft ook als taak om het curriculum om te zetten naar een weekrooster voor alle groepen. Vervolgens wordt er het een en ander op de ELO gezet. In Engeland wordt er al op basisscholen met ELO’s gewerkt. Ouders krijgen inzage in de prestaties en leerlingen krijgen inzage in hun huiswerk. Gesprekken met leerkrachten worden ook al veelal via de ELO gevoerd.

Daarnaast doet Gateway veel moeite om de ouders op school uit te nodigen tijdens gespreksochtenden, omdat de taal een grote barrière is.

De school beschikt over een goed ingerichte computerruimte met zo’n dertig pc’s en een Activboard, daarnaast een lokaal met vijf Apple’s. Geweldig, want hiermee kan fantastische multimedia gemaakt en bewerkt worden. Wat een luxe om dat te zien.

Na de vrije rondwandeling door de school en niet te vergeten de eetzaal, werden we terug verwacht in de ontvangstruimte waar we nog (oplos)koffie kregen. Tsja, als je trek hebt, smaken alle soorten koffie, dus ook een schepje uit een potje.
Het bezoek werd afgerond met een dankwoord voor de gastvrijheid en we vertrokken lopend richting school nummer twee, de Barrow Hill Junior School.

Ergens halverwege liepen we over hèt zebrapad: van de LP Abbeayroad van The Beatles, maar dit terzijde. Na een snelle lunch in een restaurant gingen we op zoek naar Barrow Hill.

Barrow Hill Junior School

De school vonden we redelijk eenvoudig, maar de voordeur niet. Uiteindelijk hebben we zomaar een deur opengedaan en zijn we naar binnen gelopen. We kwamen met z’n elven uit in de gymzaal, waar we vriendelijk werden doorverwezen richting gang. We liepen door een heel lange gang met een trap naar beneden en aan het eind van deze trap stond de principal ons op te wachten met z’n rug naar de voordeur. De school was net verbouwd en hij was trots op de nieuwe entree. Kwamen wij aangelopen: dwars door zijn school!
Deze Welshman hield vervolgens een heel betoog over zijn school, met aansluitend een rondleiding.
In dit zeer oude gebouw waren de meeste lokalen doorgebroken, zodat van twee lokalen een lokaal gemaakt is, met een instructie- en een werkgedeelte. Ook hier lagen allemaal carpets, vooraan bij het digibord.

Het kind als geheel
Dit gebouw straalde een visie uit waarbij het kind gezien wordt als geheel en waarbij de focus niet op resultaten ligt. Ik ervoer dat wel als bijzonder, want het curriculum moet wel behaald worden.
opvallend vond ik dat we tijdens de rondleiding zomaar onvoorbereid in een binnenzwembad terechtkwamen! Sport staat op het rooster, dus wordt er gesport. Zo eenvoudig is het dus. Volgens het curriculum moet er ook een vreemde taal aangeleerd worden en dat was op Barrow Hill Italiaans.
Er was een toneelruimte, een muziekkamer, een gymzaal (maar die hadden we al gezien…) en tot slot een geweldig mooi ingerichte computerruimte. Op maat gemaakt meubilair en Dell systemen op zeer praktische standaards. Prachtig, maar we hebben deze ruimte (helaas) niet in gebruik gezien.
Ook op deze school is het gebruik van de digiborden heel gewoon en vanzelfsprekend.

Woordenhaai
Tot slot kregen we een demonstratie door drie leerlingen in de kamer van de principal. Een directiekamer dus met ook een digibord aan de muur. Deze leerlingen lieten aan ons zien hoe zij omgaan met ICT. Speciaal voor the Dutch people was het Nederlandse programma Woordenhaai geïnstalleerd en zij lieten de werking daarvan aan ons zien. Wat een lef om een dergelijke demonstratie zomaar te durven doen.

Het grote verschil tussen de beide scholen bevond zich op het terrein van de visie. De ene school was trots op het scoren van hoge resultaten en de andere school was trots op het gelukkig uitziende kind.
Boeiend om dit verschil in de praktijk te zien.
We werden uitgeleide gedaan door de voordeur, zoals het hoorde.

Elma: heel hartelijk dank voor dit persoonlijke en boeiende verslag!

woensdag 27 januari 2010

Mediawijsheid een zaak van ouders of van de school?

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Mediawijsheid, een zaak van de ouders of van de school?” In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

In de vraagstelling worden ouders en school tegenover elkaar geplaatst. Uiteraard ligt het niet zo simpel. De vraag is meer wat ligt bij de school en wat bij de ouders? Dat er voor de school een belangrijke rol is weggelegd is evident. Op de website Mediawijsheid.nl wordt gesproken over een doorlopende leerlijn, waarbij Mediawijsheid wordt geïntegreerd in het bestaande curriculum. Anders gezegd: het is verweven in het onderwijs.

In de praktijk blijkt nog vaak, dat ouders niet weten wat de visie en het beleid op school is m.b.t. Mediawijsheid. Andersom geldt, dat de school vaak niet weet hoe ouders hier mee omgaan. Omdat echter ouders en school allebei bezig zijn met opvoeding, vanuit hun eigen rol, is afstemming noodzakelijk.

In de discussie kwam duidelijk naar voren, dat van de school verwacht mag worden, dat ze duidelijk communiceren naar de ouders hoe ze bezig is met Mediawijsheid: Wat is de visie van de school? Welk beleid is er? Welke activiteiten vinden er plaats? Neem de ouders daar in mee. Informeer ze en betrek ze erbij. Organiseer bijvoorbeeld een ouderavond om de ouders te informeren over wat de school doet aan Mediawijsheid. Laat daarbij de ouders ook vertellen hoe ze er thuis mee bezig zijn. Bespreek elkaars rol.

Ook voor ouders onderling kan het zinvol zijn te praten over Mediawijsheid. Soms gebeurt dat wel in het informele circuit, maar de school zou daar ook heel goed in kunnen faciliteren. Geef ouders de mogelijkheid om rond praktische zaken met elkaar te delen. Zo kunnen ouders elkaar ook verder helpen bij lastige vraagstukken. Dat zou ook kunnen via bijvoorbeeld een online platform.

De school zou kinderen kennis moeten laten maken met nieuwe media. Aandachtspunt is daarbij ook, dat het niet alleen maar gaat om de negatieve kant: de gevaren. Zo wordt Mediawijsheid vaak negatief ingevuld. Benadruk ook de positieve kant: Wat kun je ermee als leermiddel?
Je zou het kunnen vergelijken met fietsen. Als ouder leer je je kind fietsen. Op school krijgt het verkeersles en een een verkeersdiploma, waardoor het kind veiliger over straat kan. Je wereld wordt groter, doordat je op de fiets veel verder kunt komen dan lopend. Daarvoor moet het kind enerzijds de regels kennen, maar ze anderzijds ook kunnen toepassen. Kennis en vaardigheden gaan hand in hand. Daar komt ook weer de begeleidende rol van de ouders om de hoek kijken.

Scholen hebben de expertise en de middelen om met Mediawijsheid aan de slag te gaan. Dat mag je althans verwachten. Wanneer dat niet zo is, zou de school zijn leerkrachten moeten laten scholen. Bij ouders zie je vaak toch, dat er veel minder kennis is, waardoor ze het lastig vinden om hun kinderen te begeleiden. De school zou hen daarin te hulp moeten schieten.

Welke onderwerpen kunnen de scholen oppakken? Door de deelnemers aan de discussie wordt daarbij gedacht aan:
  • Zoeken op internet
  • Beoordelen van websites
  • Het gebruik van wiki’s bij werkstukken (Hoe beoordeel je de teksten op waarheid?)
  • Profielpagina’s op bijv. MSN en Hyves
  • Chatpagina’s
  • YouTube
  • websites maken
  • online mindmaps maken
Dit zijn een aantal specifieke onderwerpen om met kinderen te bespreken. De uitdaging voor veel scholen is om onderwijs veel meer te integreren in het dagelijkse lesgeven. Sla bijvoorbeeld een les Begrijpend Lezen uit de methode over. Bekijk wel welke vaardigheden er aan bod moeten komen. Ga met leerlingen deze vaardigheden oefenen aan de hand van een artikel op een wiki of een blog. Daar kunnen de leerlingen direct zelf ook wat mee.

Tot zover het verslag van de discussie. Heeft u zelf nog aanvullende opmerkingen of ideeën? Plaats ze als reactie op deze blogpost. De links die genoemd zijn tijdens de discussie zij n terug te vinden op discussiedinsdag.yurls.net.

Volgende week weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

vrijdag 22 januari 2010

Verslag BETT 2010

Het is alweer bijna een week geleden dat we de BETT in het tentoonstellingsgebouw Olympia in Londen bezochten. Een paar dagen vol indrukken en allerlei nieuwe ontwikkelingen.


LCD-touchscreens
Een van de belangrijkste ontwikkelingen is wel de snelle opmars van de LCD-touchscreens, die door veel fabrikanten getoond werden en ook op allerlei andere stands gebruikt werden. ’t Is dan wel raar dat die touchscreens meestal gewoon mooi stonden te zijn met prachtige presentaties, en dat hier en daar standhouders foto’s in- en uitzoomden, maar dat er bijna nergens echt sprake was van interactief gebruik van het bord. Die manier van werken was toch vooral te zien bij de leveranciers van de –inmiddels klassieke- digiborden. Op de stand van Promethean was het erg druk, niet in de laatste plaats doordat ze groepen leerlingen uitnodigden om een les bij te wonen.


Slaap kindje slaap

Bij Hitachi waren ze op de tweede en derde dag nog niet helemaal wakker en wij wreven ook onze ogen even uit, maar we zagen toch echt dat op enkele borden de oude software was geïnstalleerd terwijl de nieuwe toch alweer een jaar op de markt is… En die nieuwe software was ook geïnstalleerd op de andere borden...

Het grootste aanwezige scherm was dat van Panasonic, 103 inch groot. Naar verluid kost het zo’n 60.000 Euro en heeeft het een gewicht van meer dan 200 kilo. Volgens de specificaties geen LCD- maar een Plasmascherm. Wel indrukwekkend. Daarbij valt een digibord in het niet!


Het viel ons op dat de traditionele digibordfabrikanten nog weinig met touchscreens doen. “Nog te duur”. Óf ze lieten het achterste van hun tong niet zien, óf ze gaan straks de boot missen.

We zagen ook een variant van het touchscreen. Als je al een LCD-scherm hebt, laat je er gewoon een voorzetscherm voor zetten dat touch is. Onze ervaring: Veel vertraging.


Microsoft
Microsoft was natuurlijk ook prominent aanwezig. Op de grote stand werden doorlopend presentaties gehouden waarvoor veel belangstelling was: Office 2010, Sharepoint, Windows7, Live@Edu, Dreamspark, het kwam allemaal voorbij. Het was natuurlijk druk, maar ja, met zoveel stoeltjes voor vermoeide wandelaars…
We moesten er wel een teleurstelling verwerken: de introductie van Semblio, een programma waarmee de leerkracht en de leerling digitale content kunnen maken en waarover ik in een eerder blog schreef, laat nog zeker een half jaar op zich wachten.
Microsoft liet ook Mischief zien, een leuke toepassing waarmee je met maximaal 25 muizen op één scherm kunt werken! Willem Karssenberg schreef er al over op zijn weblog. Ik moest erg lachen om het filmpje dat hij bij zijn artikel plaatste!

Digitale content
Wat natuurlijk erg opvalt is het grote verschil in aanbod tussen de Nederlandse en de Engelse (internationale) markt. Netwerkbeheerders heb ik nauwelijks gezien, maar contentontwikkelaars des te meer. Er is een gigantisch aanbod, van grote zoals Sherston waar ik een catalogus van 66 pagina’s meenam boordevol educatieve cd-roms en online content, tot hele kleintjes zoals Speechlink dat online toepassingen op de markt brengt waarmee logopedisten kinderen kunnen helpen bij de taal-spraakontwikkeling.
Op de ene stand was het voortdurend druk, terwijl elders standhouders verveeld voor zich uit keken. Ik ben er niet achter gekomen of er niemand kwam door de verveelde gezichten, of dat ze zo verveeld keken omdat er niemand langskwam…

Dit is lef
Casio had het boek “Dit is lef” gelezen: op hun stand van 4 bij 5 meter stonden precies drie beamers, drie dezelfde welteverstaan: de XJ-serie, beamers met unieke eigenschappen: 20.000 branduren, tot 3000 ansi-lumen, een laser/led lichtbron die in 6 seconden opstart en niet heet wordt! Ze zijn in Japan nog wel aan het steggelen of er een short-throw moet komen. Doen, Mr. Casio! Anders bent u voor de onderwijsmarkt kansloos!


ABConsulting
Er was één stand waar ik zeker mijn gezicht even wilde laten zien: die van AB Consulting. Dit bedrijf is een jaar of vijf geleden opgericht door Andy Bray. Hij ontwikkelde voor de school van zijn kinderen een programma waarmee je vanaf één pc de andere pc’s in het netwerk kunt volgen en overnemen. Ook andere scholen hadden belangstelling en Andy richtte een bedrijf op. Ik kwam een jaar of vijf geleden met hen in contact omdat wij hun programma graag aan onze scholen beschikbaar wilden stellen. Er ontstond een heel plezierig mailcontact en ik heb toen een Nederlandse vertaling gemaakt. Het is een perfect programma dat steeds verder ontwikkeld wordt. Het kan via onze website worden besteld. Leuk om deze mensen nu eens echt te ontmoeten!


Mindmapping
Er is inmiddels een breed scala aan (online) mindmapping programma’s beschikbaar. Matchware Mindview biedt veel extra mogelijkheden die leerkrachten en leerlingen in staat stellen niet alleen mindmaps te maken, maar deze ook uit te werken tot complete verslagen. Ook is er een vergaande integratie met de Office-programma’s.
Het is zelfs mogelijk om een mindmap om te zetten naar een complete projectplanning.
Een geweldig leuke functie vind ik de mogelijkheid om een mindmap om te zetten naar een tijdlijn:


Ontwikkeltools van YDP
We zijn ook uitgebreid op de stand van YDP geweest. Juist, de makers van de methode-software van Malmberg.
Ze hebben tegenwoordig een uitgebreide catalogus met allerlei webbased content, yTeach. Ziet er heel strak uit.
Ze verkopen ook een tool waarmee je van een pdf een flash kunt maken, alles natuurlijk webbased, yBook. Je kunt er ook hotspots met weblinks, afbeeldingen, video en animaties aan koppelen. Hij leek sprekend op de tool waarin de digibordsoftware van Malmberg is gemaakt. Logisch, want die is er mee gemaakt!


yAuthor is ook erg mooi. Hiermee maak je digitale content. Het is vooral bedoeld voor uitgevers, en daar is de prijs ook naar…
Het viel me wel op dat deze tools veel lijken op de gratis programma’s van Microsoft: Semblio en iXPS-editor, die binnenkort op de markt komen.

Digitale matten
Ik zag voor het eerst de digitale matten in het echt: platte matten met daarboven een projector die een beeld van bijvoorbeeld water op de mat werpt. Als je erover loopt, zie je het water golven. Leuke variant: pinguins die onder het ijs zwemmen. Loop over de mat en het ijs begint te scheuren:


Nu alleen nog een mooie toepassing voor in het onderwijs...

Digitale tafels
Vanzelfsprekend was de SMARTtable aanwezig, maar we zagen ook kolossale gevaarten waarvan de vertegenwoordigers beweerden dat ze toch echt veel voordelen hadden boven bijvoorbeeld MS Surface. Ik vraag me alleen af hoe je zo’n gevaarte de klas in krijgt. En wat doe je als je je verjaardag viert en de klas moet “even” verbouwd worden? Maar wie toch belangstelling heeft: Ze zijn er tot 6 meter lang!


Augmented reality
We zien op internet allerlei voorbeelden van Augmented reality opduiken. Marcel de Leeuwe beschrijft het op zijn blog en op Youtube zijn er talloze voorbeelden van te zien. Opvallend was dat we daarvan op de BETT nog maar weinig zagen. We kwamen het maar één keer tegen en de enige toepassing die vertoond werd, was een bewegende slang. Of AR iets gaat worden in het onderwijs: ik weet het nog niet. Meer dan een digitaal pop-upboek is het eigenlijk niet.


Adobe
Op de stand van Adobe zagen we een presentatie van een leraar op een middelbare school die zijn leerlingen les gaf in het maken van beeldverhalen met Flash. Hij had twee leerlingen meegenomen die vertelden en toonden hoe zij hun opdracht hadden uitgewerkt. Ze waren, laten we zeggen, aardig gebekt!

Ieren en Nederlandsers
Op zo'n internationale beurs ontmoet je zo veel mensen met een mooi verhaal. Hij kwam uit Ierland en toen hij ons zag begon hij direct over Hans Brinker. Hij was shocked toen ik hem vertelde dat Hans nooit heeft bestaan. "But he has a statue!" Inderdaad, in Spaarndam. Ik ben er vaak langs gefietst. maar helaas...
Hij gaf ons ook een prachtige vergelijking mee: "Als de Hollanders in Ierland hadden gewoond, was er nooit hongersnood geweest en als de Ieren in Nederland hadden gewoond, waren ze verdronken."

Grapje
Om de hoek van de BETT zagen we dit reclamebord. Google is met een héél grote campagne bezig om Chrome in de markt zetten. Londen hangt er net als Nederland vol mee. Maar waarom dan die toevoeging linksonder?


Al met al een paar intensieve dagen met veel indrukken!

woensdag 20 januari 2010

Het Prentenboeken Archief

Het is voor leerkrachten erg lastig om een goede keuze te maken uit het aanbod aan digitale prentenboeken dat op internet beschikbaar is. Er zijn al veel websites die digitale prentenboeken aanbieden en doorlinken, maar de leerkracht moet op veel verschillende plaatsen kijken om te kunnen kiezen.
Daarom ben ik de laatste tijd in de verloren uurtjes bezig geweest met het maken van een yurls-pagina waarop ik een grote hoeveelheid prentenboeken uit allerlei bronnen samenbreng en beschikbaar stel.

Deze website is vandaag openbaar gezet: http://prentenboeken.yurls.net.


Het is nu een verzameling van ongeveer 190 prentenboeken.
De prentenboeken die als Powerpoint-presentatie beschikbaar zijn, heb ik omgezet naar flash, zodat ze online kunnen worden afgespeeld.

Ik ben momenteel nog bezig om bij elk prentenboek brongegevens te vermelden.
Als leerkrachten een digitaal prentenboek gemaakt heeft, kan deze naar mij worden toegestuurd en zal ik het prentenboek ook via deze site beschikbaar stellen.

dinsdag 19 januari 2010

De implementatie van digitale schoolborden

Het onderwerp van vandaag op Discussie Dinsdag betrof de implementatie van digitale schoolborden. In deze blog een samenvatting van de discussie, aangevuld met onze eigen ervaring.

De implementatie van digiborden is iets, dat tijd vraagt. Veel scholen en leerkrachten onderschatten dat, voordat ze er aan beginnen, maar ook als de borden er eenmaal hangen. Er worden soms overhaast allerlei stappen gezet, zonder dat het proces goed is doordacht.Gaandeweg lopen leerkrachten er tegen aan dat ze bepaalde vaardigheden niet hebben, de software niet goed genoeg kennen of de juiste materialen niet kunnen vinden. Er heerst vaak veel onzekerheid bij leerkrachten. Goede ondersteuning is daarom van groot belang. Daarvoor moet je zeker twee jaar uittrekken. Dit is ook mede afhankelijk van de algemene ict-vaardigheden van de leerkrachten. Rond het digibord komt ineens heel veel bij elkaar. Je krijgt een soort confrontatie met jezelf.

De implementatie van de digitale schoolborden moet goed worden aangestuurd door de ict-coördinator, de directeur en de intern begeleider. Kernwoorden daarbij zijn: bewustwording, scholing, veel oefenen, niet overhaasten, samenwerking, uitwisseling, intervisie, goede voorbeelden.

Tips voor scholen, die digitale schoolborden gaan aanschaffen:

  • Het begint met kennis en ideeën over didactiek, passend bij je leerlingen. Dat moet je als team al weten. Formuleer eerst je visie op onderwijs en op ict. Laat je daarbij ondersteunen door deskundigen.
  • Het digibord is een hulpmiddel en geen doel op zich!
  • Oriënteer je goed! Laat je goed voorlichten en zoek welk bord past bij wat je wilt, bij je visie dus. Kijk daarbij ook alvast vooruit naar eventuele aanvullende software en materialen. Misschien ben je er nu nog lang niet aan toe, maar over een paar jaar wel. Het is jammer om dan tegen beperkingen aan te lopen, die te voorkomen waren.
  • Denk na of je de borden gefaseerd aanschaft en invoert of meerdere in één keer. Beide hebben voor- en nadelen.
  • Denk na over de groepen waar je mee wilt beginnen. Houdt daarbij je visie voor ogen!
  • Laat ervaren mensen een inspirerende demonstratie geven voor de leerkrachten, zodat deze vooraf al een goed beeld hebben van wat je er mee kunt.
Tips voor scholen, die de borden al hebben:

  • Zorg, voor een verplichte scholing voor alle leerkrachten, aansluitend bij hun niveau en gericht op de praktijk, aansluitend bij je eigen situatie. Wat je vandaag leert moet je morgen kunnen toepassen.
  • Breng in kaart waar je nu staat als school via een nulmeting of met bijv. WMKPO
  • Laat elke leerkracht een Persoonlijk Ontwikkelings Plan maken gericht op de inzet van het digibord.
  • Werk met een maatjes-systeem: koppel een wat vaardiger leerkracht aan één die wat minder vaardig is en laat ze samenwerken. Laat de zwakste schakel niet het algemene tempo bepalen.
  • Laat elkaar als collega’s zien wat je doet en wat je hebt ontdekt. Samen delen dus, al dan niet op een vast tijdstip.
  • Meestal kan de software ook door leerkrachten thuis worden geïnstalleerd. Dat geeft de mogelijkheid om ook thuis te kunnen oefenen en lessen voor te bereiden.
  • Begin eerst met nadoen wat je nu al doet met andere middelen. Daarmee baken je het af en maak je het behapbaar.
  • Schakel leerlingen in. Leerlingen pakken de dingen snel op. Maak daar gebruik van door kinderen het aan andere kinderen te laten voordoen en aanleren.
  • Trap niet in de valkuil van het weer frontaal klassikaal gaan lesgeven.
  • Vraag een leerkracht eens welke 3 dingen uit de huidige onderwijspraktijk hij/zij straks hoopt te kunnen met het digibord. Beperk het uitproberen en onderzoeken dan eerst tot die 3. Anders ga je ten onder in de vele mogelijkheden.
  • Gebruik het bord ook bijv. tijdens een onderwijsleergesprek om wat wordt gezegd te visualiseren en te ordenen.
Een concreet voorbeeld:

Hoe zet je het digitale schoolbord in voor Woordenschatontwikkeling bij kleuters?

Tips van de deelnemers:
  • Laat leerlingen foto's maken of afbeeldingen zoeken van woorden die te maken hebben met het thema waar je over werkt. Het liefst door leerlingen zelf gemaakt. Daar kun je dan later nog een beeldverhaal van laten maken. Leerlingen over de foto's laten vertellen.
  • Allerlei voorwerpen en begrippen zijn heel goed visueel te maken op het bord. Deze begrippen kun je eenvoudig herhalen, omdat je kunt bladeren in je les en je les ook kunt bewaren. Daarnaast is het niet moeilijk om het begrip in andere contexten te plaatsen. Heb je het over een stoel, dan kun je allerlei plaatjes laten zien van stoelen in allerlei soorten en maten. Visueel maken en herhaling zijn bij woordenschatontwikkeling van wezenlijk belang. Het digibord is daarbij een geweldig hulpmiddel.
  • Gebruik het digibord zoals je vroeger het flanelbord gebruikte.
  • Ga niet krampachtig ineens alles op het digibord doen. Laat kinderen ook bijv. poppenkast spelen. Daar komen weer allerlei andere vaardigheden aan bod, die minstens zo belangrijk zijn.
In de discussie kwamen enkele interessante onderzoeken naar voren. Deze zijn te vinden via discussiedinsdag.yurls.net in het blokje van 19 januari.

Wilt u ook meediscussiéren over Onderwijs en ICT? Wekelijks vindt op dinsdag via Twitter een discussie plaats over Onderwijs en ICT onder de naam Discussie Dinsdag. Met de hashtag #netwijs kan iedereen de discussie volgen en daar aan meedoen.

dinsdag 12 januari 2010

ELO’s in het basisonderwijs. Kansrijk of kansloos?

Wekelijks vindt op dinsdag via Twitter een discussie plaats over Onderwijs en ICT onder de naam Discussie Dinsdag. Met de hashtag #netwijs kan iedereen de discussie volgen.

Het onderwerp op 12 januari 2010 was: ELO’s in het basisonderwijs. Kansrijk of kansloos?

Vanuit de deelnemers kwamen enkele voorbeelden naar voren van gebruikte ELO’s:

* Eduliga
* In de groep
* It’s Learning

In de discussie kwam aan de orde, wat de eventuele voorwaarden, mogelijkheden, voordelen en uitdagingen zijn. Hieronder een opsomming vanuit de discussie:

Voorwaarden voor het gebruik van een ELO
  • implementatieplan (zie het document: Flexibilisering van basisonderwijs met een ELO : een implementatieplan van Elektronische Leeromgevingen in het basisonderwijs)
  • samenwerking content-ontwikkeling PO
  • vaardigheden leerkrachten
  • goede organisatie binnen de school, binnen de klas en binnen de ELO
  • voldoende werkstations
  • moet passen in je schoolconcept
  • goede communicatie binnen de school; ook richting ouders
  • zelfstandig werken goed op poten: meer individueel , meer gericht op samenwerken
  • tijd voor leerkrachten om te investeren om het beheer van de ELO onder de knie te krijgen
  • draagvlak binnen de school
  • zorgen voor een goede beheerder
Voordelen en mogelijkheden van het gebruik van een ELO
  • aansluiten bij vervolgonderwijs
  • informatie altijd en overal beschikbaar
  • alles op één plek voor leerkrachten onderling, leerlingen en ouders toegankelijk, less work
  • flexibel omgaan met informatie
  • biedt communicatie, content en organisatie
  • maakt flexibel onderwijs mogelijk
  • individuele activiteit in samenwerkende groep is te volgen
  • ouders kunnen de verrichtingen van de kinderen volgen
  • creëren van de uitdagende leeromgeving voor de kinderen-van-nu
  • afstemmen op onderwijsbehoefte van de leerling, je overvraagt dus niet
Mogelijkheden van de ELO
  • reminder van afspraken
  • communicatie met ouders
  • beschikbaar stellen van content
  • opgeven van huiswerk
  • herhalings- en verdiepingsmateriaal
  • (opdrachten uit de) weektaak
  • ouders die willen oefenen met hun kinderen, krijgen via ELO materiaal van de leerkracht
  • digitale opdrachten die de ELO zelf nakijkt
  • ouders laten intekenen voor oudergesprekken
  • leerlingen kunnen portfolio aan iedereen laten zien
  • software op maat aanbieden
  • niveau- en tempodifferentiatie
  • nieuwsbrieven via de ELO
  • leren op afstand
Uitdagingen bij het gebruik van een ELO
  • Hoe zorgen we voor een goede organisatie binnen de klas?
  • Hoe zetten we de computers flexibel in?
  • Hoe creëren we draagvlak binnen de school?
  • Welke visie en welke doelen willen we bereiken en hoe borgen we dat?
Tips vanuit de deelnemers:
  • Probeer het eerst eens op een eenvoudige manier, bijv. via een blog.
  • Begin met enkele enthousiaste collega’s en zorg voor een olievlekwerking
  • School leidt op voor het leven. Waarom niet een schoolpagina op linkedin en alle lln/kids/studs er op met hun profiel blog etc. Hoeven ze bij overgang naar vervolgonderwijs alleen hun profiel te koppelen aan andere school.
  • Beginnen met één ding en langzaam uitbreiden.
  • In je ELO zet je alleen die content die je als schoolteam goed bruikbaar vindt.
  • Leren is dus doen... Geef ze alle vrijheid en wees aanwezig als oproep. Faciliteren dus...
  • Niet alle bruikbare content hoeft in de elo zelf. Je kunt ook je internet-vondsten op een eigen (openbare) startpagina klaarzetten
  • Begin met leerkrachten te enthousiasmeren. Begin bijv. bij hun eigen hobby’s, niet direct bij hun vak
  • Maak bijv. Google-alerts aan op onderwerpen die je interesseren. Dat vernieuwt je kijk op info.voorziening. Dat vereist wel vaardigheden. Wat betreft ict, maar ook wat betreft informatieverwerking. En dat zou dan dus onderdeel moeten zijn van het opleidingsprogramma van docenten.
Overige opmerkingen
  • We zullen over niet al te lange tijd geen applicaties meer gaan gebruiken buiten de browser om (alles webbased dus); derhalve is een ELO wel een interessante omgeving geworden. Dat zal dit jaar beginnen, kijk maar naar de Educloud toepassingen; een ELO moet daarom wel Web 2.0 toepassingen embedden.
  • Wat komt eerst: de content of de elo?
  • Content is er al heel veel via Youtube etc... de vraag is of de elo dat allemaal kan laten zien
  • Alles op internet is potentiële content, maar wat is goed?
  • Je hebt als leraar een doel met het beschikbaar stellen van content. De lln moeten die bedoeling kennen.
  • De docent is dus een soort van filter; arrangeur van leermateriaal. Net als vroeger. Docent moet dan wel web2.0 kennen. Hebben we dus ook een PABO 2.0 nodig! De docent als arrangeur van lesmateriaal is slechts voor een klein percentage docenten weggelegd (tijd, kennis)
  • Als mensen zien wat Web2.0 voor hen persoonlijk voor nuttigs oplevert, kunnen ze van daaruit wel de sprong naar hun vak maken.
Alle weblinks, die in de discussie genoemd zijn, zijn terug te vinden op discussiedinsdag.yurls.net.

woensdag 6 januari 2010

Diploma uitreiking Netwijs Opleiding ICT coördinator in het Primair Onderwijs

Op 16 december 2009 vond de Diploma uitreiking van de "Netwijs Opleiding ICT coördinator in het Primair Onderwijs" plaats voor de groepen die in september 2008 zijn gestart met de Opleiding in ons trainingscentrum in Woerden en op locatie in Purmerend.

Inmiddels zijn er al zo'n 175 Post HBO gediplomeerde ICT coördinatoren hen voorgegaan. In februari 2010 starten de nieuwe groepen van de Netwijs Opleiding in onze trainingscentra in Woerden en Groningen. Meer informatie over de Netwijs Opleiding kunt u vinden op onze website.

Tijdens de eindpresentaties gaven de deelnemers in 5 minuten aan wat de Netwijs Opleiding voor henzelf, hun collega's en leerlingen heeft betekend.

Er zijn diverse presentatievormen gekozen. Van legpuzzel presentatie tot Animoto's en Prezi's.

Hieronder een indruk van de presentaties die tijdens de diploma uitreiking zijn gegeven.

Eindpresentatie Netwijs Opleiding - Jan Outshoorn - Powerpoint


Eindpresentatie Netwijs Opleiding - Erik Ooms - Prezi




Hieronder een indruk van de diploma uitreikingen zelf.

Netwijs gestart met Discussie Dinsdag

Onderwijs en ICT is een onderwerp waar veel over gesproken en geschreven wordt. Verschillende vakbladen, websites en blogs bieden een grote hoeveelheid informatie aan. Binnen scholen en clusters van scholen staat het onderwerp ook regelmatig op de agenda. Terecht, er valt veel over te zeggen en er moet nog veel gedaan worden op dit gebied!

Via internet wordt al veel informatie met elkaar gedeeld en worden tips uitgewisseld. Zo ontstaan contacten over de schoolgrenzen heen. Tegelijk ook buiten het gezichtsveld van veel andere mogelijk geïnteresseerden. Dat is erg jammer.

Netwijs is daarom gestart met Discussie Dinsdag. Elke dinsdag tussen 12:00 en 14:00 uur discussiëren we op internet over Onderwijs en ICT. We maken daarvoor gebruik van Twitter. Om de discussie te volgen of daaraan deel te kunnen nemen, geven we het volgende stappenplan:

  1. Login op uw Twitter-account. (Heeft u deze nog niet, maak deze dan gratis aan op de website van Twitter.)
  2. Op uw Twitter-pagina voert u bij Search #netwijs in. Deze zoekopdracht kunt u opslaan. U krijgt nu alle berichten op Twitter te zien waar #netwijs in voorkomt.
  3. Om deel te nemen aan de discussie kunt u uw eigen bericht (tweet) insturen. Sluit uw bericht altijd af met de hashtag #netwijs.
  4. Wilt u reageren op een tweet van een ander dan kunt u bij dat bericht op Reply klikken. De naam van de ander verschijnt in het berichtenvak voorafgegaan door een @. Vergeet niet om na het typen van uw antwoord uw tweet af te sluiten met #netwijs om het bericht voor iedereen zichtbaar te maken.

Het is ook mogelijk om gebruik te maken van bijvoorbeeld TweetDeck. Daar kunt u een aparte kolom aanmaken waarin u alle tweets met daarin #netwijs kunt volgen.

De eerste Discussie Dinsdag was op 5 januari 2010. We hebben gediscussieerd over de voorwaarden om ICT in te zetten in het onderwijs. Een boeiende discussie met een waardevolle inbreng van de verschillende deelnemers. Tussen de deelnemers onderling zijn ook nieuwe contacten ontstaan. Verschillende mensen hebben achteraf ook aangegeven dat ze niet in de gelegenheid waren, maar volgende keer van de partij zullen zijn.

Wat ons betreft een mooi voorbeeld hoe eigentijdse media zinvol kunnen worden ingezet. Niet alleen inhoudelijk levert het wat op, maar het biedt ook de mogelijkheid om je eigen netwerk uit te breiden, te leren van elkaar en elkaar weer op ideeën te brengen. In plaats van naast elkaar werken we zo samen met elkaar aan beter onderwijs, waarin ICT de plaats krijgt, die het zou moeten hebben. Alleen zo kunnen we de kinderen van nu voorbereiden op hun toekomst.

Zet het alvast in uw agenda: elke dinsdag tussen 12:00 en 14:00 uur Discussie Dinsdag.

Meer informatie over de achtergronden vind u in het artikel: Social Media in het onderwijs.