woensdag 13 juni 2012

Kinderen en mobielgebruik - Welke manieren brengen wij ze bij?


Het onderwerp gisteren op #netwijs Discussie Dinsdag was “Kinderen en mobielgebruik - Welke manieren brengen wij ze bij?”.  In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Kinderen lopen op steeds jongere leeftijd met een mobieltje in hun zak. Handig om mee te communiceren, muziek te luisteren, games op te doen, etc. Maar hoe ga je eigenlijk met een mobieltje om? Zijn er bepaalde gedragsregels, die we de kinderen meegeven als het gaat om het gebruik van het mobieltje? Is dat een verantwoordelijk van de ouders of ook van school? Wat zijn de ‘do’s en dont’s’?

Het gebruik van de mobieltjes is niet meer weg te denken. Zeker met de smartphone hebben we een apparaat op zak met ongekende mogelijkheden. Dat biedt kansen, ook voor het onderwijs! Tijdens eerdere discussies hebben we die mogelijkheden al eens onder de loep genomen. Toch zijn de meningen er binnen het onderwijs nog ernstig over verdeeld. De ene school verbiedt mobieltjes rigoureus, de andere staat het alleen toe in pauzes en weer een andere staat het onder voorwaarden ook tijdens de les toe. In dat laatste geval dan vaak alleen wanneer het gericht is op het uitvoeren van de lesopdrachten.

Daarbij ontstaat er een zeker schemergebied. Want hoe controleer je of de leerling inderdaad met zijn opdrachten bezig is en niet stiekem ook even zijn Facebook checkt of even via WhatsApp een berichtje beantwoordt. Voor de één is dit reden om het dus tijdens de les niet toe te staan. Een ander geeft aan dat dit een vertrouwenskwestie is. Je moet je leerlingen serieus nemen en hen vertrouwen schenken. Daarmee bereik je het meest. En wanneer ze dat vertrouwen beschamen, dan heb je wat om over te praten. Maak het dan bespreekbaar en maak vervolgens samen afspraken om weer verder te kunnen.

Daarmee komen we weer terug bij de vraag: Hoe ga je nu op een gezonde manier met je mobieltje om? Wat doe je wel en wat niet? Wanneer wel en wanneer niet? En waarom? Een irritatie die bij verschillende discussie-deelnemers naar voren komt, is gericht op mensen die aldoor op hun telefoon kijken terwijl je met ze in gesprek bent. Het gevoel, dat ze met hun aandacht bij andere zaken zitten en niet bij jou. Dit zelfde punt komt in verschillende onderzoeken als grootste irritatie naar voren.

Het gaat hier om de sociale omgang. Als je met iemand in gesprek bent, toon je belangstelling, heb je een goede luisterhouding. Dat is ook een kwestie van respect voor je gesprekspartner. Op zulke momenten dus even de telefoon uit, op stil of op de trilstand. Alhoewel, als je een telefoon voelt trillen of je hoort het geluid van een notificatie , dan ben je toch al weer even afgeleid en ben je in gedachten toch al snel bezig met de vraag wie of wat dat geweest zou kunnen zijn. Keuzes maken dus! Bewust even uit zetten.

Maar hoe leer je dat? Stel je dat als opvoeders als regel? Onder het eten en als er visite is geen telefoon aan? Tijdens de les de mobieltjes uit? Of laat je het gewoon gebeuren en maak je het bespreekbaar op een moment dat het zich voordoet? Zo van: “Kan die telefoon ook even uit, want ik heb het gevoel, dat je niet echt naar me luistert als ik wat vertel! Ik zie, dat je aldoor afgeleid bent.” Je irritatie benoemen; zeggen wat het met je doet. Dat is wellicht het meest leerzaam.

Waarom zou je eigenlijk aldoor bereikbaar moeten zijn? Interessant om eens met elkaar in de klas of met je eigen kinderen bespreekbaar te maken. Belangrijk daarbij is ook je eigen voorbeeldgedrag. Hoe ga je er zelf mee om als ouder of als leerkracht? Als de vaste telefoon rinkelt tijdens het eten, neem je die dan wél op? Als een collega tijdens je les binnen komt stappen, accepteer je dat dan wél? Voorbeeldgedrag gaat dus verder dan alleen specifiek rond het omgaan met een telefoon. Wanneer ben je bereikbaar voor anderen en wanneer niet? Kun je ook zonder? Daarin moet je keuzes leren maken. Goede voorbeelden zijn daarbij helpend, meer dan het opgeheven vingertje.

Voorbeeldgedrag kan overigens ook betrekking hebben op het efficiënt gebruik maken van de mogelijkheden van telefoon. Als je je leerlingen laat zien hoe jij met een bepaalde app snel aan bepaalde informatie komt, zaken opslaat of deelt met anderen, dan steken zij daar weer wat van op voor zichzelf. Laat dus vooral de meerwaarde zien die het voor jou heeft en welke keuzes je ook daarin weer maakt.
Een ander punt dat werd aangestipt was de financiële kant van het mobielgebruik. Hoe houd je de kosten binnen de perken en voorkom je verrassingen? Een mooi onderwerp om met kinderen te bespreken en ook hun eigen ideeën over te horen. Soms hebben ze zelf hele creatieve oplossingen!

Ook het punt van elkaar pingen of sms’en terwijl je elkaar net nog hebt gezien of zo weer gaat zien, wordt als irritatiepuntje genoemd. Zeg het dan gewoon tegen elkaar! Daarbij: tekstberichten komen eerder verkeerd over dan wanneer je iets rechtstreeks tegen iemand zegt. Je kunt het gemakkelijker verkeerd opvatten en vaak durven ze via tekstberichten meer te zeggen dan rechtstreeks in iemands gezicht. Goed om je daar bewust van te zijn!

Een ideetje voor in de klas: Doe eens op het digibord de test op Mobielemanieren.nl en bespreek de uitkomsten gezamenlijk. Mooie ingang voor een gesprek!

Er blijven nog genoeg vragen over. Maak je filmpjes van medeleerlingen? En wat doe je daar vervolgens mee? Wat doe je met foto’s? Verwijder je die als iemand op de foto je daar om vraagt? Kortom: Kinderen en mobielgebruik - Welke manieren brengen wij ze bij?

Tot zover de discussie. Was je niet in de gelegenheid om mee te doen met de discussie, maar heb je wel een standpunt hier over? Reageer dan op dit blog, via de LinkedIn-groep De toekomst voor onderwijs en ICT of via Facebook.

Heb je zelf een suggestie voor een interessant discussie-onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven. Op discussiedinsdag.yurls.net vind je alle tijdens de discussie genoemde linkjes en ook die van alle voorgaande discussies.

Aan deze discussie deden de volgende Tweeps mee:
@rinusd, @Netwijs , @anthonyvdzande , @mavogrotius , @cognosceleonem , @Sjaboepaan , @karinwinters , @JelvanRijn , @JaapSoft , @RJoch , @HvanSchie , @KiindNL , @tijshuisman , @aukjederuijter , @ToussaintLemeer , @Hster

Volgende week weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen 20.00 uur en 21.00 uur op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

1 opmerking:

  1. Af en toe hebben de kinderen ook echt continu de mobiel in de handen, zo ook de fiets, is levensgevaarlijk!

    BeantwoordenVerwijderen